LLLT ( Low Level Laser Terapi) tedavisi değişik dalga boylarında, değişik frekanslarda, değişik süre ve değişik güçte lazer ışını seçilerek çoğunlukla diğer tedavi metodları ile birlikte kombine kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Diyabetik ayak sendromu şeker hastalığı kaynaklı ciddi kronik bir komplikasyondur. Şeker hastalığının damar ve sinirlerde yarattığı hasarlar zaman içinde bazı organlarda fonksiyon bozukluklarına yol açar. Sinir ucu harabiyeti veya atardamar tıkanıklığından oluşan yaralarla birlikte bu hastalıktan en çok etkilenen organların başında ayaklar gelmektedir. Diyabetik ayak çoğunlukla hasta bacağın ampütasyonuna kadar gidebilen ciddi organ kayıplarına sebep olabilmektedir. Günümüzde uygulanan standart tedavi yöntemleriyle bu yaraların iyileşmesi oldukça zor bazen de imkansızdır. Genellikle zor iyileşen ve uzun süren kronik cilt ülseri yaşattığı ağrılar ile hastanın yaşam kalitesini ciddi derecede etkilemektedir.

Diyabetik hastaların dopler ultrason muayenesi sırasında Anjiografik değerlendirmeler ile birlikte tedavi edilecek yaraların ( venöz arteryel , diyabete bağlı lenfatik yara) ayırıcı tanısına mutlaka dikkat edilmelidir. Bu tanı kullanılacak ışın yolu ve tedavi seçeneklerini belirlemek açısından son derece önemli ve gereklidir. Lllt bazı kliniklerde diyabete bağlı yaralar kronik,venöz zeminde oluşan yaralar ve iskemik periferik arter hastalığına mesela burger hastalığına bağlı oluşan yaralarda da kullanılmaktadır. Düşük enerjili lazer tedavisinin güçlü etkisi yanında herhangi bir yan etkisi de bulunmamaktadır.

Diyabetin ortak komplikasyonlarından bir tanesi de diyabetik ayak sendromudur. Sıklıkla sebep olduğu ampütasyonun yanında risk faktörlerine baktığımız zaman multifaktoriyel nöropatilere bağlı duyumotor ve otonomik nöropatilere de zemin hazırladığı görülür Bacakta devamlı ağrı, yanma, üşüme,hissizlik ,renk değişimi gibi belirtilere özellikle dizaltında periferik arterlerdeki daralma ve tıkanmalar da eklendiği zaman diyabetik ayak sendromu ortaya çıkar. Etkisi dünyaca bilinen ‘düşük doz lazer tedavilerinin’ içinde en önemli yeri şeker hastalığına bağlı diyabetik yara tedavilerinin aldığı görülmektedir.

Diyabetik ayak tedavisinde ayaktaki ülser sınıflandırmasına bakıp onları tümden değerlendirdiğimizde görüyoruz ki bu yaraların temizlenmesi, debride edilmesi , deri graftlarının konması , antibiyotikler ve vazodilatör ilaçlarla ağrının yönetimi ve hatta sinek magotlarının kullanılmasını sağlayan bandajlara kadar bütün seçenekleri değerlendirdiğimiz zaman çok farklı yöntemler olmasına rağmen ne yazık ki diyabetik ayak ülserlerinin tedavisi hem çok zor hem de tatminkar değildir. Bu durumdaki hastalar için LLLT yeni ve oldukça etkili bir tedavi metodu olarak düşünülmektedir.

LLLT Uygulanışı ve Etki Mekanizması

Tamamen poliklinik ortamda uygulanan invaziv olmayan,ağrısız,acısız ve yan etkisiz bir tedavi yöntemidir. Diyabetik ayak sendromunun tedavisinde LLLT etkili bir tedavi yöntemi olarak bilinmektedir. Hastalığın derecesine göre farklı dalga boylarındaki kırmızı,mavi,yeşil veya mor lazer ışınlarının ince bir kanülle damar yolundan hastaya verilmesi esasına dayalı bir tedavidir. Lllt Etki mekanizması olarak lazer mitokondrial oksidatif zinciri işleme sokar. Mitokondriler enerji toplar ve dolayısıyla enerji üretir.Düşük enerjili lazer mitokondrideki enerjileri uyararak H2 o2 – H0 –O2 –O2 -0NOO zincirini oluşturur.

İkinci mekanizması ise Cytochrom C –oxidase zinciri aktive ederek NO oxidativ sağlar. Bacakta bu enerjinin sayesinde çok ince arteryoller seviyesinde damarlar oluşarak kan akımında artma sağlanır. Lazer ışını uygulanan bölgede oksijenlenme ve beslenme yaratarak yaranın iyileşmesinde büyük etki sağlar.

Düşük enerjili lazerlerden kırmızı lazer mitokondrileri efektif hale getirerek dokuda yenilenme ve canlanma sağlar. Kırmızı ışık lazeri 630 nanometre blue mavi ışık lazerine göre 470 nanometre daha iyi bir perfüzyon sağlamaktadır. Nitikosit asitin salınımıyla hemoglobinlerden artırılmış güçlü epitelizasyon ve keratinin artırılmasıyla daha iyi bir epitelizasyon perfizyon sağlanmaktadır.

Mavi lazerin dalga boyunda dokudaki şişlik, ödem ve enfeksiyonlar hızla azalmaktadır. Özellikle metabolik sendromda yani şeker hastalarında efektif bir şekilde şekeri ,enfeksiyonu, ödemi ,ağrıyı, şişliği ve yara iyileşmesini önemli derecede etkilemektedir.

Mavi ışık mitokondrialarda salgılanan nitojen mavi ışıkta mitokondria kompleksini kendinin tedavi etmesinde hızlandırdığını ona ortam hazırladığını görüyoruz. Mitokondrideki duruş inhivisyon mitokondri kompleksinden salınan NO gazına bağlı olmakta ve bu durumda yara iyileşmesi NO peltvi yolundan olduğu zaman bunlar endotelüel hücrelerin oraya göç etmesini engellemektedir. İşte böylece mavi ışık bunun göçünü azaltarak yaranın iyileşmesini sağlamaktadır. Antienflamatuar etkisi de lazer tedavisinin prostaglendinlerini inhibe ederek olmaktadır.

Kırmızı infrared veya infrarede yakın ışınlar çok görülebilir olmamasına rağmen kırmızı ışığa göre infraredlerin insan dokusunda daha derine gittiği ispatlanmış durumdadır.

LLLT direk vücut hücrelerindeki hafif enerjiyi sitümile eden bir sistem olarak düşünülebilir. Emilen lazer moleküldeki enerjiyi sitümile (uyarma) edebilir. Lllt vücutta hızlı anlamda bir doku ısısını arttırmadan hücrenin atomlarını uyarır. Farklı lazer dalga boyutlarının insan dokusunda değişik farklı derinliklere inebildiği bilinmektedir. Örneğin kırmızı lazer mora göre daha derin bir penatrasyon sağlar. Hatta kırmızı lazer mor,mavi, yeşil ve sarıya göre daha derin etki yaratır. Kırmızı infrared veya infrarede yakın ışınlar çok görülebilir olmamasına rağmen kırmızı ışığa göre infraredlerin insan dokusunda daha derine gittiği ispatlanmış durumdadır. Mesela kırmızı ışık 685 nanometre , infrared ise 785 nanometre ışın verebilir. Gerektiğinde bunların ikisi de birleştirilebilir. İnsan vücudunda deriye 2- 3 cm kadar girebilen biyokromatik lazer iğneleriyle tedavinin başında bir şey hissetmeyen hastaların ortalama 5- 10 dakika sonra hafif bir ısınma livrasyon hissi yaşadığı görülmektedir.

Diyabetik ülserlerin tedavisinde LLLT ‘nin doku yenileme mekanizması hücre çalışmaları yara iyileşmesinin hızlandırıldığını gösterirken , biyometrik ve histolojik çalışmalarda erken hızla lezyonların küçüldüğü ve konek bağ dokusunun oralarda kolajen liflerle artarak yaranın tedavi edildiği görülmektedir. Ayrıca bunlar hızla epitelizasyonu sağlayarak yara iyileşmesinin hızı ve de etkisini ortaya çıkarmaktadır. Lazer terapisi inflamasyonu da azaltmasının yanında miyofibrobilasları derideki o yaralardaki miyofibraliyasların da hızla polifera olması için uyarıldığını göstermektedir. Hücre bölümünü uyarması hücre içindeki fibrobilasların büyümesi yara iyileşmesinde de ciddi bir role sahip farklı dalga boylarına göre yapılan lazer ışınlamasının hücre göçü varlığı ve probilasyanu gelişmesi açısından diyabetik ayakta görülmüştür.

LLLT düşük doz lazerle 415 nanometrenin antibakteriel etkisi olduğu görülmektedir. Bunların s.aureus ve e.koli bakteriyel üzerinde önemli etkileri mevcuttur. LLLT ayrıca perifer arterlerdeki kan akımını yani özellikle dizaltındaki damarları genişleterek ve kandaki hızı artırarak bacaktaki damarlar üzerinde de büyük etki yaratmaktadır.

Ayakta ve Zahmetsiz Tedavi ‘Düşük Enerjili Lazer’

Lazer tedavisi hastaya ayaktan tedavi şeklinde oldukça zahmetsiz bir yöntemle uygulanmaktadır. Ağrısız ,acısız ve ameliyatsız bir tedavi şeklidir. Hastanede yatmaya gerek olmadan seanslara yürüyerek yani ayakta gidip gelinebilmektedir.

Lazer uygulamasının hasta bölge üzerinde oluşturduğu iyileşme ilk günden itibaren fark edilmektedir. Tedavi esnasında kana emdirilen değişik dalga boylarındaki ışınların etkisi uygulama bittikten sonra aylarca sürmekle birlikte günden güne yeni ince kılcal damarlar yani arteryoller oluşturarak da hastanın şikayetlerini azaltmaktadır.

Uzun yıllardır Avrupa ve Amerikada uygulanan, iyi neticeler alınan FDA onaylı düşük enerjili lazer tedavisi yan etkisiz olarak tanımlanmıştır.

Son yıllarda ülkemizde de kullanılmakta değişik dalga boylarında ve güçte ve spektromda mitokondri etkileyerek ve etki mekanizmalarıyla oksijenizasyonu çoğaltarak enerji hücreleri yaratarak arteryollar seviyesinde genişleme oluşturur. Hastaların bacakları ampütasyona yani kesilmeye gitmeden kurtarılmaktadır. Bu tedavi sırasında hastanın ağrı şikayetlerinde önemli derecede azalma , yarasında ilk günden beri iyileşmeye göstermedir. Gözle görülür renk değişikliği ve iyileşme görüldüğü de yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.

Diyabetik Ayakta Diğer Tedavi Yöntemleri

Diyabetik yaralarda genelde diyabete bağlı dizaltında atardamarlarda boydan boya tıkanmalar ve yer yer kritik daralmalar anjiografik olarak görülmektedir. Dolayısıyla dizaltına özellikle parmaklara ve topuğa yeteri kadar kan gelmemesi neticesinde bacakta ağrı, yanma yürüdüğü zaman duraklama ve bazen açık yaralar oluşmaktadır. Bu tür hastalarda arteryel stentleme veya bypass imkanı olmadığından alternatif tedaviler olarak kök hücre tedavisi PRP hiperbarik oksijen tedavisi ve ozon tedavisi sülük tedavisi kurtçuk tedavisi ve bazı medikal tedaviler mevcuttur..

Günümüzde ayrıca standart tedavi yöntemleri ve LLLT ye ilaveten birçok değişik tedavi yaklaşımları da bulunmaktadır. Bunların içinde yara debritmanı, antimikrobiyallerin kullanımı, yaraların üstünde kullanılan diresingler , yara kapamalar , topikal negatif basınçlar, hiperbarik oksijen tedavileri, elektrik ve elektromanyetik dalga şokluğu, ultrason tedavileri, hücre büyümeleri biyolojik faktörlerle hücre büyümeleri hücrelerde hücre ve dokuların yenilenmesi deri graflarının derilerin biyoenjilerin biyo mühendislikle ortaya çıkan deri grafları diğer yan tedavilerdir. Bazen debritman veya yaranın temizlenmesi ve Çin bitki merhemlerinin yara kapamaları da kullanılmaktadır.